Propolis is een natuurlijk product dat door bijen wordt verzameld uit harsen van bomen en planten. De bijen mengen deze harsen met was en enzymen om er een kleverige substantie van te maken die zij gebruiken om hun korf te beschermen. Het woord “propolis” komt uit het Grieks en betekent letterlijk “voor de stad” – een verwijzing naar de beschermende functie die het in de bijenkorf vervult.
Propolis staat bekend om zijn rijke samenstelling. Tot nu toe zijn er meer dan 300 natuurlijke bestanddelen geïdentificeerd in propolis, waaronder flavonoïden, fenolzuren, aromatische zuren, essentiële oliën, mineralen en vitamines. Deze complexe combinatie geeft propolis zijn unieke karakter.
Een bijzonder kenmerk van Nieuw-Zeelandse propolis is het zeer hoge gehalte aan CAPE (Caffeic Acid Phenethyl Ester). Dit bestanddeel wordt wereldwijd erkend als een belangrijke marker voor de kwaliteit van propolis. Het hoge CAPE-gehalte, samen met de diversiteit aan flavonoïden en andere bioactieve verbindingen, maakt Nieuw-Zeelandse propolis onderscheidend ten opzichte van propolis uit andere regio’s.
De herkomst van de hars bepaalt in hoge mate het profiel van propolis. In Nieuw-Zeeland verzamelen bijen vooral harsen van populierachtigen en inheemse flora; hierdoor ontstaan karakteristieke chemotypes met een CAPE-rijke signatuur. Deze regionale oorsprong verklaart ook waarom batches onderling kunnen verschillen: landschap, seizoen en beschikbare plantensoorten spelen een cruciale rol.
Propolis is in de korf een multifunctioneel bouw- en beschermmateriaal: het dicht kieren, reguleert luchtstromen en ‘verzegelt’ oppervlakken.
Hoe maken bijen Propolis?
Bijen verzamelen hars van knoppen en bast van bomen zoals populier, berk, kastanje en verschillende inheemse boomsoorten. Terug in de korf mengen ze dit met bijenwas en speekselenzymen. Het resultaat is een kleverige substantie waarmee ze naden dichten, de korf beschermen tegen indringers en de structuur luchtdicht maken. Voor bijen is propolis dus een essentieel verdedigingsmiddel en bouwmateriaal.
Imkers oogsten propolis doorgaans met speciale propolisroosters (fijne kunststof- of gaasmatten) die bijen uitnodigen om openingen dicht te zetten. De geoogste propolis wordt vervolgens gezuiverd en – afhankelijk van het eindproduct – geëxtraheerd met ethanol of bijvoorbeeld plantaardige glycerine om de gewenste fracties uit de ruwe hars te halen. Zo kan gericht worden gestandaardiseerd op samenstelling (o.a. CAPE) en zuiverheid.
Kleur, smaak en textuurDe kleur van propolis varieert van geelbruin tot donkerbruin of bijna zwart, afhankelijk van de flora en het seizoen. De textuur is kleverig bij warmte en wordt hard en broos bij kou. Propolis heeft een uitgesproken, harsachtige geur en een krachtige smaak die vaak als kruidig en licht bitter wordt omschreven. Deze kenmerken zijn een direct gevolg van de complexe mix van harsen en plantaardige stoffen waaruit propolis is opgebouwd.
Wat maakt Nieuw-Zeelandse Propolis bijzonder?
Nieuw-Zeelandse propolis onderscheidt zich door:
- Een uitzonderlijk hoog CAPE-gehalte (Caffeic Acid Phenethyl Ester), internationaal gezien als een kwaliteitsmarker voor bepaalde propolisprofielen.
- Rijke flavonoïden-diversiteit (o.a. quercetine, pinocembrine, galangine) en fenolische verbindingen die het chemische profiel typeren.
- Uniek plantenprofiel door de combinatie van inheemse flora en lokale groeiomstandigheden die nergens anders ter wereld exact zo voorkomen.
Omdat plantengemeenschappen, hoogte, neerslag en temperatuur per regio verschillen, is transparantie over herkomst en batchkarakter belangrijk. Dat verklaart de internationale waardering voor Nieuw-Zeelandse propolis met CAPE-standaardisatie en traceerbare ketens.